Okutegeera obulamu bw'ennyindo

Ekitundu kino kyakuyigiriza kwokka era tekisaanidde kutwalibwa ng’amagezi g’obusawo. Mwattu mukonsateeyo omukugu mu by’obulamu asobole okubawa obulagirizi n’okubajjanjaba okwenkomeredde.

Nasal Polyps kiki era bikosa bitya obulamu bw’ennyindo?

Nasal Polyps buba bukwafu butono obw’omusaayi obutali bwa kansa obusibuka mu bikutu by’ennyindo oba mu bitundu by’ennyindo eby’omunda (sinuses). Buno busibuka mu mukwafu gw’ebitundu bino era busobola okukola ng’obutegeera butono obugenda bukwafuula ennyindo. Obukwafu buno buba buweweevu nnyo era tebuleeta bulumi, naye busobola okukosa obulamu bw’ennyindo n’okuleeta obuzibu mu kussa omukka n’ebirala.

Obukwafu buno busobola okubeera obutono nnyo n’omuntu n’atabumanya, naye bwe buba bunene oba bungi, busobola okuleeta akakwafu akatono oba okuziba mu kussa omukka. Obulamu bw’ennyindo bukwatagana nnyo n’engeri gye tussa omukka era Nasal Polyps bwe bubawo, busobola okulemesa ennyindo okukola omulimu gwayo obulungi, nga kuno kuli kussa omukka obulungi n’okuwunyiriza.

Kiki ekireeta Nasal Polyps n’okubugana kw’ennyindo?

Ensonga enkulu eleeta Nasal Polyps y’okubugana kw’ennyindo okumala akaseera akawanvu (chronic inflammation). Okubugana kuno kusobola okuleetebwa ebintu eby’enjawulo, gamba nga alergy (okuwulira obubi eri ebimu), asima (asma), obulwadde bw’ennyindo obuyitibwa rhinitis, oba obulwadde obukwata ennyindo n’ebitundu byayo eby’omunda (sinusitis) obutawona mangu. Abantu abamu balina n’obulwadde obusibuka ku butonde bwabwe obubaleetera okufuna obukwafu buno obw’ennyindo.

Okubugana kuno kukosa obutoffaali bw’ennyindo, ne butandika okuzimba n’okukola obukwafu obutono obuyitibwa polyps. Ebintu ebimu gamba ng’okukozesa ebintu ebimu eby’eddagala naddala aspirin, bisobola okukosa engeri omubiri gwe gukola n’okuleeta obukwafu buno. Okwewala ebintu ebireeta okubugana kuno kiyamba nnyo okuziyiza obukwafu buno obw’ennyindo okukula oba okukola.

Nasal Polyps bikosa bitya okussa omukka n’okuwunyiriza?

Obukwafu bwa Nasal Polyps bwe buba bunene oba bungi, busobola okuziba ennyindo oba ebitundu byayo eby’omunda (airway obstruction). Kino kireetera omuntu okufuna obuzibu mu kussa omukka ng’ayita mu nnyindo, n’atandika okussa omukka ng’ayita mu kamwa. Obuziba buno buleeta okukwatibwa kw’ennyindo (congestion) okumala akaseera akawanvu, nga kuleetera omuntu okuwulira obubi n’okulemesa emyoyo okuyita obulungi.

Ku nsonga y’okuwunyiriza, Nasal Polyps busobola okukosa obutoffaali obuwunyiriza (smell receptors) obuli mu nnyindo. Buno bwe buba bukwafu, bulemesa emyoyo okutuuka ku butoffaali buno, ekireetera omuntu okuwunyiriza obubi oba obutawunyiriza ddala. Kino kiyinza okukosa nnyo obulamu bw’omuntu obwa bulijjo, kubanga okuwunyiriza kiyamba nnyo mu kulya n’okumanya obutwa obuyinza okuba mu mpewo.

Biki ebitegeeza nti olina Nasal Polyps n’akanyigirizi k’ennyindo?

Ebimu ku bubonero obulaga nti omuntu alina Nasal Polyps mulimu okukwatibwa kw’ennyindo okutawona, okuziba kw’ennyindo okumala akaseera akawanvu, n’okussa omukka obubi. Omuntu asobola okuwulira nti ennyindo ye ekwafu era ng’emufulumya amazzi agawereevu (mucus) agatawona. Okwewunya obubi oba obutawunyiriza ddala nakyo kibuuka ku bubonero buno.

Akanyigirizi k’ennyindo (sinus pressure) nakyo kibuuka ku bubonero obumenyebwa nnyo, omuntu n’awulira obulumi mu kyenyi, mu matama, oba mu maaso. Obulumi buno busobola okwongera okuba obungi ennyo. Obulwadde bwa rhinitis obuyitibwa chronic rhinitis, nga buno buba kubugana kwa nnyindo okumala akaseera akawanvu, buyinza okwongera ku bubonero buno. Okufuna obujjanjabi ku biseera ebituufu kiyamba nnyo okukendeeza ku bubonero buno n’okukola obulamu obulungi.

Engeri gye basobola okujanjabamu Nasal Polyps

Obujjanjabi bwa Nasal Polyps butera okutandikira ku ddagala erikendeeza okubugana kw’ennyindo. Eddagala lino lisobola okuba mu bika bya sprays oba eby’okunywa. Corticosteroid nasal sprays bwe ddagala erikozesebwa ennyo okukendeeza obunene bwa polyps n’okukendeeza okubugana kw’ennyindo. Mu biseera ebimu, omusawo asobola okuwa eddagala erikendeeza okubugana kw’ennyindo erinywebwa okumala akaseera akatono.

Bwe kiba nti eddagala teriyambye, oba polyps ziba nene nnyo era nga zikosa nnyo obulamu bw’omuntu, ekisawo kisobola okuteesa ku kulongoosebwa. Okulongoosebwa kuno kuyitibwa endoscopic sinus surgery, era kukoolebwa okuggyako polyps n’okugaziya ebitundu by’ennyindo eby’omunda okusobola okussa omukka obulungi. Olw’okuba polyps zisobola okuddawo oluvannyuma lw’okulongoosebwa, omuntu ateekwa okugenda mu kalondooza era n’akozesa eddagala erikendeeza okubugana kw’ennyindo okumala akaseera akawanvu.

Okutegeera obulwadde bwa Nasal Polyps n’engeri gye bukosaamu obulamu bw’ennyindo kiyamba nnyo okufuna obujjanjabi obutuufu n’okukendeeza ku buzibu. Okussa omukka obulungi kintu kikulu nnyo mu bulamu bwaffe, era okukuuma ennyindo nga telina buzibu kiyamba omubiri okukola obulungi. Okugenda eri omusawo bw’owulira obubonero obulaga nti ennyindo yo ekwafu oba olina obuzibu mu kussa omukka kiyamba nnyo okuziyiza obuzibu obusingawo.